تنها شهری در ایران که آب لوله‌کشی ندارد / نصف مصرف یک نفر در تهران برای یک خانواده سیرکانی!

گروه استان‌های خبرگزاری دانشجو، محمدحسین لک؛ وقتی فصلی از کتاب‌های قطور و چندجلدی محرومیت در استان سیستان و بلوچستان را ورق می‌زنیم، مسائل و مشکلات عجیب و تاسف آور را می‌بینیم؛ بزرگترین استان کشورمان که غرق در مشکلات زیست محیطی، اجتماعی، امنیتی و... است و نگاه تبعیض آمیز نسبت به این استان در طول سال‌ها، مردم شریف سیستان و بلوچستان را غرق در مسائل مختلف کرده است.

یکی از مسائلی که به طور کلی در سیستان و بلوچستان با آن مواجه هستیم، بحث خشکسالی و کمبود بارش‌هاست که این خشکسالی مسائل بعدی را نیز بر این استان مترتب کرده است؛ به عنوان نمونه، درگیری مردم این استان با پدیده ریزگرد‌ها زندگی آنان را مختل کرده و این تنها یکی از آثار خشکسالی این استان است؛ اما خودِ خشکسالی خود همراه مسائلی است که مناطق زیادی را دچار تنش آبی جدی کرده‌است.

شهری به نام سیرکان در جنوب شرقی استان در بخش بم پشت از توابع شهرستان سراوان واقع شده که شاید خیلی از ما اسم آن نیز به گوشمان نخورده باشد ولی این شهر، شهر خاصی از این جنبه است که تنها شهر بدون آب در کشور است البته که این شهر لوله‌کشی و زیرساخت انتقال آب به منازل مسکونی را به طور کامل دارد حتی از طرف اداره آب و فاضلاب استان نیز برای مشترکین کنتور و فلکه آب تعبیه شده است، اما آبی در منازل وجود ندارد و برای شهر سیرکان آبرسانی با تانکر (به شیوه سقایی) است.

میزان آب یک خانوار سیرکانی نصف مصرف یک  نفر در تهران!
احمد درازهی فعال اجتماعی و دهیار روستای بورویی از توابع شهر سیرکان در گفتگو با خبرگزاری دانشجو درباره نحوه آبرسانی به مردم شهر سیرکان بیان کرد: هر ۱۵ تا ۲۰ روز به هر خانواده ۲۰۰۰ لیتر آب از طریق تانکر رسانده می‌شود که برای تمام مصرف اعم از شستشو، نظافت، آشامیدن و... است که این میزان واقعا جوابگو یک خانوار نیست با این توضیح که خانواده‌های این منطقه اکثرا پرجمعیت هستند.

با توجه به اینکه میزان تخصیص آب در شهر سیرکان ۲۰۰۰ لیتر برای ۲۰ روز است (یعنی هر روز ۱۰۰ لیتر برای یک خانوار) که این آمار به صورت میانگین در کشور ۱۹۰ لیتر برای هر نفر در روز است و استاندارد جهانی ۱۵۰ لیتر برای هر نفر در روز در نظر گرفته می‌شود و یعنی میزان آب موجود برای یک خانواده سیرکانی در روز، تقریبا نیمی از آب مصرفی یک نفر فرد ایرانی است!

همین آمار برای نشان دادن جیره بندی و کمبود شدید آب در شهر سیرکان کفایت می‌کند، اما در این بین مسئولین سیستانی بایستی راه حل فوری برای رفع این محرومیت و البته راه حل بلند مدت برای ریشه کن کردن این مسئله در نظر بگیرند.

سیرکان از سال ۱۳۸۰ از روستا تبدیل به یک شهر شد و جمعیت آن طی سال‌های اخیر از ۵۰۰ نفر به حدود ۵۰۰۰ نفر رسیده است، اما زیرساخت‌های تامین آب در این شهر هنوز برای جمعیت سال‌های قبل و البته زمان ترسالی است که باران زیادی میبارید و به تبع آن سد بالادست شهر پر آب میشد اما اکنون جمعیت سیرکان حدود ۱۰ برابر شده است و کلیت استان سیستان و بلوچستان دچار خشکسالی شدید است باید راه‌های دیگری برای تامین آب برای جمعیت و شرایط حاضر، طراحی و اجرا کرد.

راه حل چیست؟
راه حل موقت برای تسکین مشکلات مردم شهر سیرکان افزایش تعداد تانکر‌های آب و نوبت‌های سریع آبرسانی به همین شیوه سقایی است که البته صرفا میتواند مُسکن و موقتی باشد تا طرح‌ها و پروژه‌های دیگر اجرایی شود.

در بحث راه‌حل تامین آب دائمی نیز وعده تکراری از سوی مسئولین استان سیستان وبلوچستان مبنی بر حفر «چاه‌های ژرف» وجود دارد که متاسفانه چندین سال است این وعده در تمام استان روی زمین مانده است و هنوز به منصه ظهور نرسیده است.

راه حل دیگری نیز جلوی پای مسئولین وزارت نیرو و اداره آب و فاضلاب منطقه‌ای در این استان وجود دارد، انتقال آب از دشت شمسر به شهر سیرکان و روستا‌های اطراف آن است؛ دشت شمسر در نزدیکی مرز پاکستان واقع شده و مملوء از منابع آب زیرزمینی است که با انتقال آب از این منطقه منابع آبی پایداری برای مردم شهر سیرکان فراهم خواهد شد.

اما جدای از راه‌حل‌هایی که برای مسائل مختلف استان سیستان و بلوچستان وجود دارد گام اول برای رفع این تبعیض و محرومیت تغییر نگاه و زاویه دید نسبت به این استان دارای اهمیت است؛ استان سیستان و بلوچستان به گواه کارشناسان و فعالین اجتماعی دارای استعداد‌های فراوانی است و کافیست نگاه عدالت محور جایگزین نگاه توسعه تک‌خطی و نامتوازن شود تا با این تغییر دید، شاهد حل مشکلات استان‌های محروم باشیم.